Гол мөрөн нөхөрлөлийн гэрээслэл

Гол мөрөн дэлхийн нүүрстөрөгчийн мөчлөгт чухал үүрэг гүйцэтгэж байдаг. Эдгээр нь нүүрстөрөгчийн давхар исэл (CO₂) болон метан (CH₄) зэрэг хийг дамжуулж, дэлхийн хуурай газар, агаар, далайн системийг холбодог. Өмнө нь эрдэмтэд гол мөрөнөөс ялгардаг нүүрстөрөгчийн хийнүүдийн ихэнх нь сүүлийн хэдэн арван жилийн хугацаанд экосистемд орсон ургамлын задралын материалууд гэж үздэг байсан ч энэ үзэл өөрчлөгдөж байна.

Эртний нүүрстөрөгчийн нууцлаг гарц

Их Британийн Бристолын их сургуулийн эрдэмтдийн удирдсан олон улсын томоохон судалгаа, 'Нэйчур' сэтгүүлд нийтлэгдсэн судалгаа нь гайхалтай зүйл илчилж байна. Гол мөрөнд ялгардаг нүүрстөрөгчийн давхар ислийн (CO₂) 50 гаруй хувь нь зуун, мянган жил, эсвэл түүнээс ч урт хугацаанд хадгалагдаж байсан эртний агууламжаас гаралтай болох нь тодорхойлогджээ.

Энэ нээлт нь эртний нүүрстөрөгч шороон хөрс, тунадас болон чулуулагт удаан хугацаанд хадгалагдаж, гол болон горхиор дамжин агаар мандалд дахин ордог нууцлаг гарцыг илтгэж байна. Жил бүр гардаг энэ эртний нүүрстөрөгчийн хэмжээ ойролцоогоор 1.2 пета грамм, эсвэл 1.2 тэрбум метр тонн бөгөөд энэ нь жил бүр хуурай газар агаар мандлаас шингээдэг нүүрстөрөгчийн давхар исэлтэй ойролцоо хэмжээтэй байна.

Ургамалд нуугдсан нүүрстөрөгч

Бристолын их сургуулийн биогеохимийн дэд профессор, судалгааны ахлагч доктор Жош Дин энэ үр дүнгээс гайхаж байна. "Эртний нүүрстөрөгчийн агууламжууд өмнөх төсөөллөөсөө илүү их хэмжээгээр агаарт гарч байна. Хүмүүс энэ эртний нүүрстөрөгчийн урсгалд хэрхэн нөлөөлж байгааг бид хараахан мэдэхгүй байгаа ч ургамал, модод энэ үл мэдэгдэх ялгаруулалтыг нөхөхийн тулд агаараас илүү их нүүрстөрөгч шингээх ёстой гэдгийг мэдэж байна" гэж тэр хэлэв.

Радиокарбон хэмжигдэхүүнээр илрүүлсэн эх сурвалж

Гол дахь нүүрстөрөгчийн насыг тодорхойлохын тулд судалгааны баг 26 орон даяарх 700 гаруй голын газраас 1100 гаруй нийтлэгдсэн хэмжилтийн үр дүнг цуглуулж, 54 шинэ хэмжилт хийжээ. Умард болон Өмнөд Америк, Европ, Хятад, Зүүн Африк, Австрали, мөн Антарктида дахь гол мөрөнгөөс цуглуулсан эдгээр дээжүүдийг радиокарбон хэмжигдэхүүн (F¹⁴C) агуулсан байдлаар нь шинжилжээ.

Бристолын гидрологийн мэргэжилтэн, хамтран зохиогч доктор Гемма Коксон: "Гол мөрөн дэлхий даяар жил бүр хоёр гига тонн нүүрстөрөгч ялгаруулдаг. Эдгээр ялгаруулалтын тал хувь нь бидний өмнө нь харьцангуй тогтвортой гэж үзэж байсан нүүрстөрөгчийн агууламжаас гаралтай байж магадгүй гэдэг нь бид дэлхийн нүүрстөрөгчийн мөчлөгийн энэ чухал хэсгийг дахин үнэлэх хэрэгтэй гэсэн үг" гэжээ.

Тогтвортой байдлын сорил

Энэ нээлт хүлэмжийн хийн төсөвт ихээхэн ач холбогдолтой. Урьд нь дэлхийн гадаргын болон шороон хөрсөнд удаан хугацаанд хадгалагдсан нүүрстөрөгчийг ихэвчлэн тогтвортой гэж үздэг байсан. Гэвч одоо эдгээрийн зарим нь гол мөрөнд урсаж, дахин агаарт ялгарч байна.

Энэ нь хөрсний нүүрстөрөгчийг ихэвчлэн аюулгүй агуулах гэж үздэг уур амьсгалын загварууд ихэвчлэн хүн төрөлхтөний онцгой үйл ажиллагаагаар л хөндөгддөг гэж үздэгтэй холбоотой юм. Хэрэв эртний нүүрстөрөгч хүчээр биш, өөрөө агаарт ялгарч байгаа бол загварууд агаар мандалд нэмэгдэж буй нүүрстөрөгчийн жинхэнэ хэмжээг багасгаж байж магадгүй билээ.

Ирээдүйд хандсан судалгаа

Судалгааны үр дүнг гаргасны дараа эрдэмтэд одоогийн өгөгдөлд багтаагүй бүс нутгуудыг судлахад анхаарлаа хандуулж байна. Тэд голын нүүрстөрөгчийн ялгаруулалт цаг уур, газарзүй, хүний ​​үйл ажиллагаанаас хэрхэн ялгаатай байгааг судлахаар төлөвлөж байна. Дараагийн зорилго нь эдгээр эртний ялгаруулалт цаг хугацааны явцад, ялангуяа ой модны хомсдол, хөдөө аж ахуй, дулаарлаас үүдэлтэй нэмэгдсэн эсэхийг ойлгох явдал юм.

"The Brighter Side of News"-ийн өгүүллийн агуулгаас авсан.