Халимнуудыг бидний төсөөлж байснаас ч илүү нөхөрсөг амьтан байж магадгүй бололтой. АНУ-ын SETI хүрээлэн болон Калифорнийн их сургууль, Дэвис-ийн судалгааны багийнхан анх удаа том нуруут халимнууд хүний зүг хөөсөрхөг цагирагууд хийх үзэгдлийг тэмдэглэн судалжээ.

Том нуруут халимнууд хөөсийг ихэвчлэн хооллох үедээ ашигладаг эсвэл эм халимнуудын төлөө өрсөлдөх үедээ ашигладаг болох нь мэдэгдэж байсан ч энэ удаагийн зан байдал нь хүний зүг чиглэсэн гэдгээрээ хосгүй юм. Энэхүү судалгааны баг Marine Mammal Science сэтгүүлд нийтлэгдсэн судалгаандаа 11 халим тус бүрийн хийсэн нийт 39 хөөсөрхөг цагираг үүсгэсэн 12 үзэгдлийг судалсан байна.

Энэхүү мэдээллийг байгаль судлаачид, иргэдийн шинжлэх ухааны ажилтнууд болон судлаачдаас авсан ярилцлагууд, тэдний видео бичлэг, зураг дээр үндэслэн цуглуулсан бөгөөд нэмэлтээр дроны дүрс бичлэгийг ашиглан халимнууд хөөсөрхөг цагирагуудыг хүмүүстэй хамт байхгүй үед ч үүсгэж байсан эсэхийг тодруулсан. Сонирхолтой нь, эдгээр материалд том нуруут халимнуудын хөөсөн цагирагуудыг хүнтэй нөхөрсөг байдлаар уулзах үедээ үүсгэдгийг харуулжээ.

“Том нуруут халимнууд завь болон усанд сэлэгчдэд хандсан сониуч, найрсаг зан авир гаргадаг нь олонтаа ажиглагдсан,” гэж энэ судалгааны хийгдсэн ажлын хамтран зохиогч, далайн зэрлэг амьтдын зурагчин, Дэвисийн их сургуулийн гишүүн Жоди Фредиани хэллээ. “Одоо дэлхийн олон улс оронд орших халимнуудын популяциас бид 12 халимыг олсон бөгөөд тэдгээрийн ихэнх нь завь болон усанд сэлэгчдийг сонирхож, хөөсөрхөг цагирагуудыг үүсгэж байгааг тэмдэглэсэн.”

Өөр хоорондоо харилцахад ашигладаг хөөсийг бидэнтэй харилцахад ашиглаж байгаа нь олзуурхууштай ажиглалт юм. Гэвч, тэдний нийгмийн нарийн бүтэцтэй харилцааг харгалзан үзвэл энэ нь тийм ч гайхах зүйл биш юм.

“Том нуруут халимнуудын нийгэм ихээхэн нарийн төвөгтэй, акустик хувьд олон янз, хөөсийн хэрэгсэл ашигладаг бөгөөд өөр төрлийн амьтдыг махчин амьтдаас хамгаалдаг,” гэж судалгааны хамтран зохиогч, Дэвисийн их сургууль-ийн доктор Фред Шарпе хэлжээ. “Одоо бид тэдгээр халимууд хөөсөрхөг цагирагуудыг манай зүг чиглүүлэн хийж, бидний хариу үйлдлийг ажиглах, эсвэл харилцаанд оролцох зорилготойг харуулж байна.”

Хөөсөрхөг цагираг үүсгэх учрал бүрд 12 тохиолдлын 10 удаа хүмүүс эсвэл усанд сэлэгчдийн ойролцоо болсон ба халимууд тайван, амгалан байдалтай байжээ. Энэ нь сониуч зан авир гаргаж буйг илтгэнэ.

Энэхүү мэдээллийг SETI хүрээлэнгийн хүний бус оюун ухааныг судлах, харь гарагийн соёл иргэншил олох судалгаанд туслах үйл ажиллагаанд ашиглах юм.

“Одоогийн технологийн хязгаарлагдмал байдлаас шалтгаалан харь гарагийн соёл иргэншил бидэнтэй холбоо тогтоох сонирхолтой байх магадлалтай гэж үзэж байгаа нь маш чухал таамаглал юм,” гэж SETI хүрээлэнгийн судлаач, судалгааны хамтран зохиогч доктор Лауренс Дойл хэлжээ. “Энэ чухал таамаглалыг том нуруут халимнуудын сониуч зан авирын бие даасан хөгжил баталж байна.”

Сүүлийн үеийн судалгаагаар том нуруут халимнууд хүмүүстэй харилцах эерэг харилцааны үед хөөсөрхөг цагирагуудыг үүсгэж байгааг харуулж байна.

Холбогдох мэдээллүүд:

  • Каяктыг хэрэглэгч асар том халимын сүүлэн усны хажууд харсан
  • Судлаачид анх удаа хүний болон том нуруут халимын хооронд яриа өрнүүлжээ
  • Хүмүүсийн усан доорх хаягдал сүлжээнээс аврагдсан халим нь хууль бус сүлжээний бодит байдлын тухай харгис сургамж
  • Судлаачид нарвалуудыг хошуутайгаар тоглож, агнаж байгааг дрон бичлэгээр баримтжуулжээ