Мичиганы их сургуулийн шинжээчдийн шинэ судалгаа нь Ниандерталын устаж үгүй болох асуудлыг дахин сөхөж байна. Судалгаагаар, одон орон судлалын үзэгдлүүд нь Ниандерталын устахад маш чухал үүрэг гүйцэтгэсэн гэж үзэж байна. Агнит Мукхопадхйай нэртэй сансрын физикчийн шинжлэх ухааны Science Advances сэтгүүлд хэвлүүлсэн шинэ өгүүлэлд, 41,000 жилийн өмнө болсон Лашампын үйл явц нь дэлхийн соронзон туйлын шилжилттэй хамааралтай бөгөөд энэ нь дэлхийн соронзон талбарыг сулруулж, хортой одон оронгийн туяаг гүн рүү нэвтрүүлэх боломж олгосон гэж тайлбарлажээ.

Энэхүү нэмэгдсэн туяа нь Ниандерталуудын амьдралд хүнд хэцүү нөхцөл байдлыг үүсгэж байсан бөгөөд тэдний хувийн хамгаалах хувцасгүй байх нь тэднийг амьд үлдэхэд бэрхшээлтэй болгосон гэж Мукхопадхйай үзэж байна. Энэ нь Хомо Сапиенс (орчин үеийн хүн) -д амьдрах давуу тал олгож, тэдний хөгжлийн давуу талыг олгосон гэж онцоллоо. Шинэ гипотез нь дэлхийн соронзон үйл явцтай холбоотойгоор Ниандерталын устаж үгүй болох асуудлыг дахин сөхөж, эрдэмтэн нарын дунд зучилж буй асуултуудыг өдөөж байна.

Мукхопадхйайгийн энэ шинэ санаа нь Ниандерталын устаж үгүй болох шалтгааныг тайлбарлахад маш чухал үүрэгтэй. Лашампын үйл явц нь дэлхийн соронзон туйлыг эргүүлэн шилжүүлсэн бөгөөд энэ нь дэлхийн соронзон талбарыг сулруулж, хамгаалалтгүй туяаг газар руу нэвтрэх нөхцлийг бүрдүүлсэн гэж үзэж байна. Хэрвээ бусад амьтад, тухайлбал Хомо Сапиенс, ижил нөхцөлд байсан бол тэд ч бас энэ хортой туяад өртөж болох байсан боловч тэд амьд үлдэж чадсан нь технологийн болон бусад хүчин зүйлсийн нөлөөг илтгэж байна.

Ниандерталын устаж үгүй болох шалтгаан нь ганцхан хүчин зүйлээс хамаарахгүй гэж Мукхопадхйай онцолж байна. Лашампын үйл явц нь амьдралыг хамгаалдаг дэлхийн соронзон талбарыг сулруулсан боловч үүнтэй зэрэгцэн өөр олон хүчин зүйл байсан. Бусад шинжлэх ухааны үзэл баримтлалын дагуу, амьдралын нөхцөл, технологийн дэвшил, мөн төрөл зүйлийн хоорондын өрсөлдөөн зэрэг нь Ниандерталын устах шалтгаанд нөлөөлсөн байж болзошгүй.

Ниандерталын устаж үгүй болох асуудал нь өнгөрсөн түүхийн хямрал биш юм. Тэдний хувьд, амьдралын таатай нөхцөл байдал, технологийн дэвшил, арьс, костюмыг боловсруулах чадвар зэрэг нь чухал үүрэг гүйцэтгэсэн. Гэвч Мукхопадхйайгийн онол нь технологийн боломж, тусгаарлах хүчин зүйлсийг харгалзах шаардлагатай тулд шинжлэх ухааны харилцан үйлдэлд юу нь чухал болохыг олж мэдэх хэрэгтэй.