Энэтхэг, Пакистан улсын цөмийн зэвсгээс үүдэлтэй мөргөлдөөн үүсэх эрсдэл бодитой байж болох ч тийм ч хурдан дэгддэггүйг харууллаа. Энэ хоёр улс хоорондын хамгийн сүүлийн үеийн хурцадмал байдалд эцсийн шаардлага тавих, цөмийн зэвсэг хэрэглэж сүрдүүлэх зэрэг үйлдэл хийгдээгүй боловч цэргийн хариу арга хэмжээ авах, далд дохио өгөх, олон улсын шуурхай зуучлал хийх зэргээр асуудлыг намжааж чадсан байна.

2019 онд олон улсын эрдэмтдийн баг энэхүү бүс нутагт үүсч болох цөмийн мөргөлдөөний эрсдэлтэй холбоотой судалгаа хийж, Энэтхэгийн парламентын эсрэг террорист халдлага Пакистантай цөмийн дайн дэгдээх бодит магадлалтайг харуулсан. Хэдийгээр энэ удаагийн мөргөлдөөн АНУ-ын зуучлалаар тогтоосон гал зогсоолын тусламжтайгаар хяналтад авсан ч бүс нутгийн тогтвортой байдал хичнээн эмзэг байдгийг харуулсан билээ.

Тухайн үед Пакистан улс цөмийн зэвсэгтэй холбоотой 'давхар дохио' өгч, цэргийн хариу арга хэмжээ авч, Үндэсний командлалын алба (NCA)-г хуралдуулснаар цөмийн хүчин чадлаа сануулах бодит үйлдэл хийсэн. Энэ нь бэлгэдэл, стратеги эсвэл бодит сэрэмжлүүлэг байсан эсэх нь тодорхойгүй хэдий ч АНУ-ын Төрийн нарийн бичгийн дарга Марко Рубио хурцадмал байдлыг намжаахад зуучилсан байна. Ерөнхийлөгч Дональд Трамп гал зогсоол зохион байгуулахад оролцоод зогсохгүй, цөмийн мөргөлдөөнөөс зайлсхийсэн гэж мэдэгдсэн байна.

Даваа гаригийн орой Энэтхэгийн Ерөнхий сайд Нарендра Моди үндэсний ард түмэндээ хандаж, 'Цөмийн зэвсгээр сүрдүүлэхийг хүлээн зөвшөөрөхгүй. Энэтхэг улс цөмийн сүрдүүлгээр айлган сүрдүүлэхгүй.' гэсэн бөгөөд террористуудын нууц байрыг устгаж, нарийн цохилт өгөх болно гэдгийг онцолжээ.

Энэтхэг болон Пакистан улс тус бүрийнхээ цөмийн зэвсгийн тоо хэмжээ 170 гэж Стокгольмын Олон улсын энх тайвны судалгааны хүрээлэн (Sipri)-гийн тайланд дурджээ. 2024 оны 1-р сарын байдлаар дэлхий дахинд нийт 12,121 цөмийн цэнэгт хошуу байгаагаас 9,585 нь цэргийн нөөцөд, 3,904 нь идэвхтэй байрлуулсан байна. АНУ болон ОХУ хоёр улс хамтад нь 8,000 гаруй цөмийн зэвсэг эзэмшиж байна.

Энэтхэгийн цөмийн зэвсгийн ихэнх нь газар дээр байрласан пуужингийн хүчнүүдэд, Пакистан ч мөн адил байна. Гэхдээ Энэтхэг улс цөмийн зэвсгийг газар, агаар, далайгаар хүргэх хүчин чадалтай гурвалсан зэвсэглэлийн системийг хөгжүүлэх тал дээр илүү давуу талтай гэж АНУ-ын Олбани их сургуулийн аюулгүй байдлын асуудлын мэргэжилтэн Кристофер Клэри хэлж байна.

Пакистан улс цөмийн зэвсэгтэй холбоотой албан ёсны доктрин батлаагүй бөгөөд Энэтхэгтэй харьцуулахад цөмийн зэвсэг ашиглах зайлшгүй нөхцөлийг тодорхой болгоогүй. Харин Энэтхэг улс 1998 онд цөмийн туршилт хийсний дараа 'Эхлээд цөмийн зэвсэг хэрэглэхгүй' гэсэн бодлогыг баримталсан боловч 2003 онд химийн болон биологийн халдлагад хариу өгөх зорилгоор цөмийн зэвсэг ашиглах эрхийг өөртөө нөөцөлсөн. Энэ нь 'Эхлээд цөмийн зэвсэг хэрэглэхгүй' гэсэн бодлогоос аль хэдийнээ няцсан үйлдэл юм.

Пакистаны цөмийн зэвсэгтэй холбоотой байр суурь албан бус хэдий ч цэргийн удирдлага болон улс төрийн тэргүүлэгчдийн мэдэгдлүүдээс тэдний бодит байр суурийг тодорхойлж болно. Гэхдээ хоёр талын аль аль нь цөмийн зэвсэг ашиглахгүй байхыг илүүд үзэж байгааг тус улсуудын шинжээчид онцолж байна. Хурцадмал байдалтай үед санамсаргүйгээр цөмийн зэвсэг хэрэглэх магадлал өндөр бөгөөд үүнийг эрдэмтэд анхааруулж байна.

Эцэст нь, Энэтхэг, Пакистан хоёр улсын хооронд цөмийн дайн дэгдэх магадлал харьцангуй бага боловч энэ нь газар дээрх цэргийн мөргөлдөөнд хүрэхгүй гэсэн баталгаа биш юм.