АНУ-ын Дээд шүүх Трампын төрөх эрхийн иргэншлийн төгсгөлийн талаар маргаан сонсов

АНУ-ын Дээд шүүх Доналд Трампын төрөх эрхийн иргэншлийг төгсгөх тухай зарлигийн талаарх маргааныг баасан гарагт сонсов. Энэ асуудал нь Трампын цагаачлалын бодлогыг хэрэгжүүлэхийн тулд хүнд хүчир ажлыг нэвтрүүлэхийг зорьж буй нэгэн хэсэг юм. Хэрэв Дээд шүүх Трампын талд гарвал, тэрээр конгрессын зөвшөөрэл хүлээнэ гэхгүйгээр гүйцэтгэх зарлигуудыг өргөн хүрээнд ашиглах боломжтой болно.
Трамп 2023 оны 1-р сар буюу Цагаан ордонд буцаж ирсний дараахан, АНУ-д төрсөн боловч хууль бусаар АНУ-д оршин суугчдын хүүхдүүдийг иргэншилгүй болгох зарлигт гарын үсэг зуржээ. Энэ нь олон улсын хуулийн төгсгөлд хүрэх эхлэл болж магадгүй юм.
Төрөх эрхийн иргэншлийг төгсгөх асуудал нь АНУ-ын Үндсэн хуулийн 14-р заалттай зөрчилдөж байгааг мэргэжилтнүүд онцолж байна. Уг заалтанд, "АНУ-д төрсөн эсвэл байнга оршин суугчид бол иргэн" гэж заасан байдаг. Гэсэн хэдий ч, Трамп "jurisdiction thereof" гэдэг үгсээр хууль бус оршин суугчдын хүүхдүүдэд иргэншил олгохгүй гэсэн утгатай гэж үзсэн байна.
Трампын захирамжийг хэрэгжүүлэхийг хориглосон Мэрилэнд, Массачусетс, Вашингтон мужийн шүүгчид бүхэлдээ АНУ даяар нөлөөлөх шийдвэр гаргажээ. Дээд шүүхийн хуралдаан эхлэхээс өмнө, Эрүүгийн хэлтсийн албан тушаалтан шүүгчдийн шийдвэрүүдийг "ерөнхийлөгчийн бодлогын хэрэгжилтийг саатуулах" гэж тэмдэглэв.
Энэ Дээд шүүхийн маргаан нь цагаачлалын талуудад болон 22 мужийн засгийн газар гаргасан гурван тусдаа хэргээс үүссэн. Трампын засаг захиргаа шүүхээс зарлигийн хэрэгжилтийг зөвхөн хэрэгт оролцсон цагаачдад эсвэл тэдгээрийн мужуудыг хамруулан тогтоохыг хүсжээ. Үүний үр дүнд, хэрэв Дээд шүүх Трампын толгойлсон талыг дэмжих бол, Трампын шийдвэрийг хууль эрх зүйн маргаан үргэлжлэхэд нь хэсэгчлэн хэрэгжүүлэх боломжтой болох юм.
Энэхүү шийдвэр нь АНУ-д амьдарч буй олон мянган хүүхдийн ирээдүйн эсрэг нөлөөлж магадгүй бөгөөд зарим хэргүүд энэ нь тэднийг "хоёрдугаар зэрэглэл" зэрэг иргэнлэхийн тулд дарамт учруулна гэж үзэж байна. Кэйс Вестерн Резервийн их сургуулийн хууль зүйн профессор Алекс Куик, төрөх эрхийн иргэншлийн төгсгөлтэй холбоотойгоор эдгээр хүүхдүүд хууль бус эсвэл "улсгүй" байдалд орж магадгүй байгааг онцолжээ. "Тэдний эцэг эхийн улсууд тэднийг хүлээн авах эсэх нь баталгаа өгөхгүй" гэж тэр хэлсэн бөгөөд "Төр засгаас тэднийг хаашаа хөөх нь ч тодорхой биш болоод байна" гэжээ.